Vanuit de verpleging-, verzorging- en thuiszorg zijn de volgende zorgorganisaties betrokken: Opella, ZorgSpectrum, Argos Zorggroep/Zonnehuisgroep/Careyn, Evean, Salland United (VVT-aanbieders in de regio Deventer) en de Zorggroep (Noord- en Midden-Limburg).

De praktijktuinen

De praktijktuinen bieden de mogelijkheid om belemmeringen bij de toepassing van de Wzd aan te pakken. Zo moet duidelijker worden wat en wie er voor nodig zijn om onvrijwillige zorg te voorkomen en alternatieve oplossingen toe te passen. En als dat niet anders kan, welke vormen van onvrijwillige zorg veilig en verantwoord kunnen worden uitgevoerd bij kwetsbare ouderen thuis en in de wijk.

Het stappenplan dat in de Wzd bij de beoordeling en toepassing van onvrijwillige zorg gevolgd moet worden, vereist een multidisciplinaire aanpak. Hoe kan dat lokaal en regionaal worden georganiseerd? Welke samenwerkingen zijn nodig? Hoe kan dat het beste ondersteund worden met ICT? En welke middelen zijn, naast reguliere bekostiging, nog meer nodig? Allemaal vragen die in de praktijktuinen aan de orde komen. Ook wordt onderzocht of de regeldruk die de wet nu met zich meebrengt, verminderd kan worden. De ervaringen en goede voorbeelden uit de zes praktijktuinen komen ter inspiratie en lering landelijk beschikbaar.

Aanpak

Iedere praktijktuin kent zijn eigen aanpak en zoekt de samenwerking op met lokale en regionale partijen. Ook het gesprek met verzekeraars is gestart. De organisaties starten klein, waarna ze hun ontwikkelde methoden kunnen verbreden in het hele werkgebied. In de praktijktuinen willen ze vooral uitvinden hoe de samenwerking tussen casemanagers dementie, zorgprofessionals, de client en/of mantelzorger, de huisarts en bijvoorbeeld het geriatrisch mobiel team goed kan plaatsvinden. ZorgSpectrum: ‘Ook huisartsen willen hun kennis over onvrijwillige zorg verbreden. Maar het is ook nodig dat we verpleegkundigen en verzorgenden meenemen in het nieuwe gedachtegoed. In deze aanpak kunnen zij samen al werkend leren.’  

Ook bij Argos Zorggroep staat bewustwording centraal in de aanpak van de praktijktuin. ‘Samen met de wijkverpleegkundige, casemanager dementie, de gedragsconsulent en de huisarts willen we de bewustwording vergroten over wat onvrijwillige zorg is, hoe je het voorkomt en wanneer je het toepast.’ Zij zien dat de implementatie van de Wzd in de verpleeghuiszorg al veel verder is. ‘Daar is bijvoorbeeld de cliëntvertrouwenspersoon al betrokken. Ook in de zorg thuis zou die een grotere rol kunnen spelen.’

Drempels voor implementatie

Elke organisatie ervaart zijn eigen drempels voor toepassing van de Wzd. Bij alle praktijktuinen speelt de grote vraag: ‘hoe kunnen we vanuit de cliënt het netwerk zo goed en efficiënt mogelijk laten werken, in de zoektocht naar vrijheid en zo min mogelijk onvrijwillige zorg in de thuissituatie?’ Het uitwisselen van ervaringen en leren van elkaar zijn daarbij voor alle deelnemers van grote waarde.

De deelnemende organisaties bevinden zich in verschillende fases van lokale en regionale samenwerking en kiezen ieder hun eigen startpunt. Evean bouwt voort op de regionale samenwerking die in de coronatijd is ontstaan en wil samen met een kleinere groep professionals een praktische aanpak ontwikkelen die kan worden opgeschaald. Bij Argos Zorggroep staat de rol van en samenwerking met huisartsen hoog op de agenda.

Salland United is al ver in de regionale organisatie van zorg en welzijn en toe aan het versterken van het handelingsrepertoire van professionals. Zorggroep Noord- en Midden-Limburg bouwt door aan de samenwerking met huisartsen, benodigde ICT en bekostiging en Opella wil de Wzd vooral vanuit een domeinoverstijgende aanpak uitrollen in de praktijk. Met de professionals samen de lokale samenwerking versterken en de werkprocessen effectief en efficiënt vormgeven is een gedeelde ambitie.