Huisarts trekt aan de bel: ‘Zorg wordt steeds complexer, het roer moet om’
Het huisartsenvak staat onder druk, zegt huisarts Marnix van der Leest. De zorg die huisartsen leveren wordt steeds complexer, maar ze hebben steeds minder tijd om die zorg te bieden. Het roer moet om voor het te laat is. Daarom schreef hij een boek: Huisarts op recept.
Jongeren met mentale problemen die nergens terecht kunnen, ouderen die langer thuis moeten blijven wonen maar dat eigenlijk niet kunnen… steeds vaker ziet Marnix van der Leest hoe zijn patiënten tussen wal en schip belanden. Het levert geregeld frustrerende situaties op; een grote belasting bovenop de drukte van de dagelijkse praktijk. ,,De druk op de huisarts is de afgelopen tijd torenhoog geworden”, zegt hij. ,,En het eind is nog niet in zicht. Het gevolg is dat we steeds minder toekomen aan de essentie van ons vak: persoonlijke zorg bieden aan onze patiënten.”
Complexere problematiek
Er spelen verschillende zaken die het vak van huisarts de afgelopen decennia hebben veranderd. De vergrijzing heeft ervoor gezorgd dat er meer oudere patiënten zijn dan vroeger en er dus ook meer mensen zijn die kampen met complexere kwalen die meer zorg en dus tijd vereisen.
Ook de administratieve druk is gaandeweg gigantisch geworden, zegt Van der Leest. ,,We moeten veel van wat we doen verantwoorden. Controle is goed, transparantie is een goede zaak, maar de regelzucht slaat echt door. De huisartsenpraktijk is een bedrijf geworden.” Ter vergelijking: de praktijk waar Van der Leest werkte, bestond vroeger uit twee huisartsen en twee assistentes. Nu is het een bedrijf van twintig man. Voor ongeveer hetzelfde aantal patiënten.”
Uitdijend takenpakket
Die extra mensen zijn natuurlijk niet alleen aangenomen voor de administratie. Praktijken groeien vooral vanwege het uitdijende takenpakket. In tegenstelling tot vroeger kun je tegenwoordig bij de gemiddelde praktijk ook terecht voor kleine chirurgische verrichtingen, uitstrijkjes, bevolkingsonderzoeken en spreekuren voor diabetes, COPD en bloeddrukproblemen.
Als patiënt is het prettig om je gekend te voelen. De huisarts kent je vaak al vele jaren. Hij/zij kent je gezin, je achtergrond en de context
,,Het maakt ons werk aan de ene kant interessanter”, zegt Van der Leest. ,,Aan de andere kant kost het ook veel tijd en mankracht. Het maakt onze zorg bovendien onpersoonlijker omdat je als patiënt steeds andere gezichten ziet: verschillende huisartsen, assistentes, praktijkondersteuners en -verpleegkundigen. De band met de ‘oude vertrouwde’ huisarts verwatert zo.”
Dat is jammer, vindt Van der Leest. Want die persoonlijke band is nu juist een van de kernkwaliteiten van de huisarts. ,,Als patiënt is het prettig om je gekend te voelen. De huisarts kent je vaak al vele jaren. Hij/zij kent je gezin, je achtergrond en de context. Het is een vertrouwensrelatie die is gebaseerd op persoonlijk contact. Die band bouw je op over jaren. Dat aspect staat nu onder druk.”
Schrijnende verhalen
Ook versnippering van de eerstelijnszorg zorgt voor hoofdbrekens, zegt Van der Leest. Soms zit hij aan tafel met tien verschillende zorgverleners om het over één enkele patiënt te hebben. Het komt dikwijls voor bij ouderen die niet meer thuis kunnen wonen, maar ook nergens anders terechtkunnen. Of bij jongeren die psychische zorg nodig hebben, maar waarvoor nergens plek is.
Iedereen trok zijn handen van haar af. Maar ze had wél hulp nodig. Wie kon ik dwingen verantwoordelijkheid te nemen?
In zijn boek beschrijft hij hoe hij een paar jaar geleden een telefoontje kreeg van de thuiszorg: aan een 84-jarige cliënt kon niet langer de zorg geboden worden die ze nodig had. ,,Ze was nagenoeg blind, had een alcoholprobleem en lag in haar eigen ontlasting. Ze belde de ambulance zo vaak dat die niet meer voor haar uit wilde rukken. Iedereen trok zijn handen van haar af. Maar ze had wél hulp nodig. Wie kon ik dwingen verantwoordelijkheid te nemen?”
Het antwoord: niemand. Dus ging Van der Leest zelf met instellingen bellen. Na tientallen telefoontjes waarin hij zowel radelozer als bozer raakte, was er een verpleeghuis dat het wel met haar wilde proberen. Andere verhalen in het boek gaan over jongeren die niet de psychologische hulp krijgen die ze nodig hebben omdat veel GGZ-organisaties langs elkaar heen werken. Een verschrikking, noemt Van der Leest het. Want het leidt tot hartverscheurende situaties in de spreekkamer: wanhopige ouders en kinderen die er steeds slechter aan toe raken.
,,Het kost me uren per week om mensen op de juiste plek te krijgen. Als het al lukt. En die uren kan ik dus niet aan andere patiënten besteden. Soms zit je gewoon te wachten op een crisis zodat er eindelijk hulp komt. Ik lig daar ’s nachts soms wakker van.”
Aandacht uit de verdrukking
Hoe het vak eruit zou moeten zien? ,,De huisarts zou in al dit soort gevallen de spin in het web moeten zijn die alles coördineert. Dat kan ik als de huisarts omdat ik mijn patiënten ken en weet wat bij ze past. Helaas werkt het niet zo. Omdat de persoonlijke aandacht die ik als huisarts aan patiënten kan besteden steeds meer in de verdrukking komt. Daarom wilde ik dit boek schrijven. Om te laten zien dat het een fantastisch vak is. En dat we er zuinig op moeten zijn.”
Marnix van der Leest is huisarts in Leusden en schreef het boek Huisarts op recept.
Praat mee
Reageren kan onderaan dit artikel. Alleen reacties voorzien van een volledige naam worden geplaatst. We doen dat omdat we een debat willen met mensen die staan voor wat ze zeggen, en daar dus ook hun naam bij zetten. Wie zijn naam nog moet invullen, kan dat doen door rechts bovenaan op onze site op ‘Login’ te klikken.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
consumentenbond
Poetsen met een elektrische tandenborstel is beter voor tanden en kiezen: dit is de beste
-
PREMIUMhuisarts vertelt
Ruud is volledig afgekeurd voor hartfalen, maar dat belet hem niet om door te roken
Ruud is volledig afgekeurd wegens hartfalen, maar dit keer is het bezoek van huisarts Rutger Verhoeff niet voor hem, maar voor haar. Zoals gewoonlijk kibbelen ze er lustig op los, totdat de huisarts opdraagt dat Nicolette rust moet houden. Dat zint Ruud niet, want woensdagavond is eigenlijk hun speciale avond. -
PREMIUMHemd van het lijf
Actrice Marlijn Weerdenburg: ‘Uitstrijkjes en borstonderzoeken: doe het alsjeblieft’
Bloedende amandelen bezorgden actrice Marijn Weerdenburg een minitrauma, maar gelukkig bleek dat ene knobbeltje geen borstkanker. ‘Bevolkingsonderzoek: doe er alsjeblieft aan mee’, zegt ze in Mezza-rubriek Hem van het Lijf. -
PREMIUM
Deze inkomsten moet je opgeven bij de belastingaangifte: ‘Risico op boetes’
Het is weer zover: sinds 1 maart kun je de aangifte inkomstenbelasting doen over het jaar 2023. Wij helpen je op weg bij je belastingaangifte. Vandaag: welke inkomsten moet je opgeven? -
eigen tuin eerst
Met deze vergeten planten kun je ook zonder tuin tuinieren
Niet iedereen beschikt over een grote tuin. Wil je toch met je groene vingers aan de slag, denk dan eens aan deze vergeten plant die ooit zo populair was en veel geschilderd werd in de 17de eeuw.
-
PREMIUMColumn3
Sorry voor de diabetespatiënt, maar ík heb een strak lijf
-
-
-
PREMIUM
Omega 3 kan hart- en vaatziekten voorkomen, maar je lichaam maakt het zelf niet aan: in deze voeding zit het
Omega 3-vetzuren helpen hart- en vaatziekten voorkomen en bevorderen een goed functionerend immuunsysteem. Alleen: ons lichaam maakt ze zelf niet aan. Hoe kunnen we ze dan toch binnen krijgen? Professor Imogen Foubert en diëtiste Nadine Vanvuchelen leggen uit hoe je je omega 3-niveau kunt opkrikken. -
‘Als ik weer een klap kreeg, dacht ik dat het mijn schuld was’
Je laat je toch niet slaan door je partner? Dat is wat mensen die met partnergeweld te maken krijgen vaak horen. Hierdoor durven ze vaak minder snel hulp te zoeken en hun verhaal te vertellen. Dat weet psycholoog Ellen Huijsmans uit ervaring. Door haar eigen verhaal te delen hoopt ze angst en schaamte weg te nemen, ook bij de ‘daders’ van partnergeweld.
-
PREMIUM2
Lieve Debby: ‘Ik wil geen seksloos leven, ik ben bang dat ik het ergens anders moet zoeken’
-
PREMIUMHUISARTS VERTELT
In pillen of een ingreep heeft Netty (79) geen zin, maar oefeningen helpen ook tegen incontinentie
Patiënte Netty (79) voelt letterlijk nattigheid. Pillen of een ingreep wil ze niet en dus schrijft huisarts Rutger Verhoeff oefeningen voor de bekkenbodem voor. En dat zorgt voor grote hilariteit in het verzorgingstehuis. -
-
PREMIUMHemd van het lijf
Arie Boomsma eet zoveel mogelijk lokaal: 'uit onze moestuin en eieren van onze kippen’
2 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerCahill - kalishoek
Ronald Peters