Beslisondersteuning ouderen en mantelzorgers
Ouderen die langer thuis wonen, krijgen daardoor niet altijd meer de zorg die nodig is. Dat schrijft Raf Daenen (oud wethouder en docent maatschappelijke ontwikkeling) in een opiniestuk met als co-auteur Peter de Goede (tandarts-geriatrie en docent sociale tandheelkunde, werkt samen met KBO-Brabant).
“Zo gaan ouderen vanwege lichamelijke, psychische of sociale oorzaken niet meer naar de tandarts of andere ondersteunende voorzieningen. De kwaliteit komt bovendien onder druk te staan als behandelingen op een keukenstoel moeten worden gedaan. Ook arbo-technisch en uit hygiënisch oogpunt kunnen veel behandelingen nu eenmaal niet in huis plaatsvinden.”
Krachten bundelen
Daenen en De Goede roepen in hun opiniestuk op tot samenwerking. die betekent “dat we de krachten moeten bundelen en niet het probleem simpelweg bij een andere zorgverlener moeten neerleggen”.
Vitaliteitsdagen positief voorbeeld
De Vitaliteitsdagen van KBO-Brabant noemen zij een positief voorbeeld. “Tijdens deze dagen werken huisarts, apotheker, tandarts-geriatrie, fysiotherapeut en diëtist samen. Zij gaan in gesprek met ouderen. Deze ouderen zijn vaak ook nog mantelzorgers die veel werk verrichten en te veel op hun bordje krijgen. Sociale activiteiten zoals boodschappen doen en samen wandelen zijn leuk, maar zodra er meer nodig is, zoals medische handelingen, worden mantelzorgers nogal eens overvraagd en onzeker. Bij medische handelingen spelen de verantwoordelijkheid en gezamenlijk beslissen wat wenselijk is de belangrijkste rol.”
Ouderen diverse groep
Het is volgens Daenen en De Goede duidelijk dat beslisondersteuning nodig is voor ouderen én voor hun mantelzorgers. “De essentiële vraag is hoe we rekening kunnen houden met de behoeften van ouderen. Bij ouderen gaat het om een diverse groep. Als het ouderen betreft die lijden aan dementie of Parkinson zijn helpende handen nodig.”
Doorleefplan dementie
Vanuit het Jeroen Boschziekenhuis in Den Bosch is het Doorleefplan Dementie ontwikkeld. Het plan helpt patiënten om zoveel mogelijk door te gaan met leven. Ook vergemakkelijkt het plan de begeleiding voor de naasten en de professionele hulpverleners. “Het unieke van het doorleefplan is dat het een invulboek is, wat vooral uitnodigt om met elkaar in gesprek te gaan over ‘Hoe nu verder?’ Waar sta je nu en wat voor concrete afspraken zijn nodig om nog zoveel mogelijk je eigen leven te blijven leven.”
Vroegdiagnostiek gebit
Als een voorbeeld uit de praktijk noemen Daenen en De Goede de verzorging van het gebit. Ouderen die niet meer naar de tandarts gaan of kunnen gaan, verdienen onze aandacht. Door samenwerking van zorgverleners en ouderenvereniging lukt het om er zo vroeg mogelijk bij te zijn. Het betreft vroegdiagnostiek van waaruit een plan opgesteld wordt.”
Diagnose los van behandeling
“Verzekeraars hebben bepaald dat het opstellen van een plan, op verzoek van een collega zorgverlener, vergoed kan worden vanuit de basisverzekering. De creatieve keuze is het loskoppelen van diagnose en behandeling. De tandarts-geriatrie kan de diagnose stellen, maar het streven is de ouderen zoveel mogelijk door hun eigen tandarts te laten behandelen. Deze werkwijze is gebaseerd op samenwerken.”
Bright spot of best practice
Instanties als Het Trimbosinstituut, VWS, Het Nivel, Significant en Samergo onderzochten deze ontwikkelingen binnen de zorg, waarbij de samenwerking zoals gerealiseerd in Brabant telkens als bright spot of best practice genoemd werd. Door te investeren in gezondheid blijft de zorg houdbaar voor alle betrokken partijen, aldus Daenen en De Goede.